نورالژی پست هرپتیک (postherpetic neuralgia) چیست؟

نورالژی پس از زونا (Postherpetic neuralgia) یک بیماری دردناک است که بر اعصاب و پوست شما تأثیر می‌گذارد. این یک عارضه هرپس زوستر است که معمولاً زونا نامیده می‌شود. زونا بثورات پوستی دردناک و تاول‌دار است که در اثر فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. افراد معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی به عنوان آبله مرغان (chickenpox) به این ویروس مبتلا می شوند.

این ویروس می تواند پس از دوران کودکی در سلول های عصبی بدن نهفته باقی بماند و چندین دهه بعد دوباره فعال شود. هنگامی که درد ناشی از زونا پس از برطرف شدن بثورات و تاول ها از بین نرود، به این عارضه، نورالژی پس از هرپسی گفته می شود. نورالژی پس از هرپس شایع ترین عارضه زونا است و زمانی اتفاق می افتد که شیوع زونا به اعصاب آسیب می رساند. اعصاب آسیب دیده نمی توانند پیام هایی را از پوست به مغز ارسال کنند.

این منجر به درد مزمن و شدید می شود که می تواند ماه ها طول بکشد. هدف درمان نورالژی پس از زونا، مدیریت و کاهش درد تا زمانی است که این بیماری از بین برود.

علت ابتلا به نورالژی پست هرپتیک

علت این نورالژی ابتلا به عارضه زونا است که می‌تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد.

علائم نورالژی پس از زونا

علائم و نشانه‌های نورالژی پس از زونا عموماً به ناحیه‌ای از پوست شما محدود می‌شود که زونا برای اولین بار در آن شیوع پیدا کرده است. (معمولاً در یک طرف بدن)
علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دردی که سه ماه یا بیشتر پس از بهبودی بثورات زونا ادامه دارد. درد همراه به صورت سوزش، تیز و ضربه زدن، یا عمیق و درد توصیف شده است.
• حساسیت به لمس نور: افراد مبتلا به این بیماری اغلب نمی توانند حتی لمس لباس روی پوست آسیب دیده (آلودینیا) را تحمل کنند.
• خارش و بی حسی: به ندرت، نورالژی پس از زونا می تواند احساس خارش یا بی حسی ایجاد کند.

افراد مستعد نورالژی پست هرپتیک

در صورت ابتلا به بیماری زونا اگر شرایط زیر را داشته باشید در معرض خطر نورالژی پس از زونا هستید:

• سن: سن شما بیش از ۵۰ سال باشد.
• شدت زونا: ضایعات پوستی شدید و درد شدیدی داشته باشید.
• بیماری دیگر: یک بیماری مزمن مانند دیابت داشته باشید.
• محل زونا: روی صورت یا تنه خود ضایعات زونا داشته باشید.

تشخیص نورالژی پست هرپتیک

در بیشتر مواقع، پزشک شما قادر است بر اساس مدت زمانی که شما درد پس از زونا را تجربه کرده اید، نورالژی پس از زونا را تشخیص دهد. آزمایشات برای تأیید تشخیص غیر ضروری هستند.

درمان نورالژی پس از هرپس یا زونا

هیچ درمانی واحد نورالژی پس از زونا را برای همه تسکین نمی دهد. اغلب به ترکیبی از درمان ها برای کاهش درد نیاز است.

چسب‌های پوستی لیدوکائین

غلظت بالایی از عصاره فلفل چیلی (کاپسایسین) به عنوان چسب پوستی (کوتنزا) برای تسکین درد موجود است. این پچ که فقط در مطب پزشک شما موجود است، توسط پرسنل آموزش دیده پس از استفاده از یک داروی بی حس کننده در ناحیه آسیب دیده اعمال می شود.

داروهای ضد تشنج

برخی از داروهای ضد تشنج، از جمله گاباپنتین (Gralise، Horizant، Neurontin) و پره گابالین (Lyrica)، می توانند درد نورالژی پس از هرپس را کاهش دهند. این داروها فعالیت الکتریکی غیرطبیعی را در سیستم عصبی شما ناشی از اعصاب آسیب دیده تثبیت می کنند.

داروهای ضد افسردگی

برخی از داروهای ضد افسردگی مانند نورتریپتیلین (Pamelor)، آمی تریپتیلین، دولوکستین (Cymbalta) و ونلافاکسین (Effexor XR) بر مواد شیمیایی کلیدی مغز که در افسردگی و نحوه تفسیر بدن شما از درد نقش دارند، تأثیر می‌گذارند. پزشکان اغلب داروهای ضد افسردگی را برای نورالژی پس از زونا در دوزهای کمتری نسبت به افسردگی به تنهایی تجویز می کنند.

مسکن های اپیوئیدی

برخی از افراد ممکن است به داروهای ضد درد با نسخه حاوی ترامادول (Ultram، Conzip)، اکسی کدون (Percocet، Roxicet) یا مورفین نیاز داشته باشند. مواد افیونی می توانند باعث سرگیجه خفیف، خواب آلودگی، گیجی و یبوست شوند.
با این حال، دستورالعمل‌های اخیر CDC از پزشکان می‌خواهد تا برای دردهایی که مرتبط با سرطان نیستند، مانند درد نورالژی پس از هرپس، درمان‌هایی غیر از مواد افیونی را در نظر بگیرند. این مبتنی بر افزایش شناخت خطر اعتیاد و مرگ در برخی از افراد مصرف کننده مواد افیونی است.
در صورت تجویز، اپیوئیدها باید تحت نظارت دقیق قرار گیرند، در کمترین دوز ممکن استفاده شوند و فقط در مواقعی که داروهای ایمن‌تر شکست خورده‌اند در نظر گرفته شوند.

تزریق استروئید

استروئیدها گاهی به ستون فقرات (داخل نخاعی یا اپیدورال) برای نورالژی پس از هرپس تزریق می شوند. با این حال، شواهد اثربخشی متناقض است. خطر کم عوارض جانبی جدی، از جمله مننژیت، با استفاده از آنها همراه است.

شیوه زندگی و درمان های خانگی

داروهای بدون نسخه زیر ممکن است درد نورالژی پس از زونا را کاهش دهند:

• کپسایسین: کرم کپسایسین که از دانه‌های فلفل چیلی تند تهیه می‌شود، ممکن است درد ناشی از نورالژی پس از زونا را تسکین دهد.
• مسکن ها و بی حس کننده های موضعی: آسپرین خرد شده و مخلوط شده با یک کرم جاذب یا کرم لیدوکائین بدون نسخه ممکن است حساسیت پوست را کاهش دهد.

اقدامات توانبخشی برای دردهای عصبی بعد از زونا

درمان های حساسیت زدایی شامل تماس متناوب با سرما و گرما، لرزش و ضربه های مکرر خفیف به منطقه درگیر می تواند کمک کننده باشد.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)که الکترودهایی در مناطقی که درگیر هستند، گذاشته می شوند. این الکترودها ایمپالس الکتریکی کوچکی منتشر می کنند. بهتر است با حداکثر شدتی که برای بیمار آزار دهنده نیست، استفاده شود. در برخی از افراد TENS می تواند درد را تسکین دهد.

تزریق

1. تزریق سم بوتولونیوم (بوتاکس) زیر جلدی در بیمارانی که به درمان های معمول پاسخ نداده اند می تواند سبب تسکین درد و بهبود کیفیت خواب شود و در نتیجه میزان مصرف داروهای مخدر را کاهش دهد.
2. بلوک اعصاب سمپاتیک می تواند به کاهش درد بیماران کمک کند.
3. تزریق اپیدورال و یا اینتراتکال کورتیکواسترویید (کورتون) در کاهش درد نورالژی پس از زونا مؤثر است.
4. بلوک اعصاب بین دنده ای و کارگذاری محرک نخاعی برای مهار انتقال درد نیز می تواند مؤثر باشد. البته این تزریقات فقط در موارد مقاوم به درمان های اولیه و طبق صلاحدید پزشک متخصص انجام می شود.

عوارض نورالژی پست هرپتیک

بسته به اینکه نورالژی پس از زونا چه مدت طول بکشد و چقدر دردناک باشد می تواند سبب بروز علائم دیگر در بیمار شود که با دردهای مزمن همراه است. این علائم شامل اختلال در خلق و خو، افسردگی، خستگی، اختلال خواب، کمبود اشتها و اختلال تمرکز است. بیماران مبتلا به نورالژی پس از زونا کاهش کیفیت زندگی و اختلال در فعالیتهای زندگی روزمره را ذکر می کنند.