اسپاسم عضلانی یا گرفتگی عضلات چیست؟

اسپاسم عضلانی یا گرفتگی عضلات یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند به طور ناگهانی باعث درد شدید در ناحیه عضلات شود. این حالت زمانی رخ می‌دهد که عضلات به طور غیرارادی و به مدت کوتاهی منقبض می‌شوند. اسپاسم عضلانی ممکن است به دلیل عواملی همچون خستگی، فعالیت‌های شدید ورزشی، کمبود آب و الکترولیت‌ها، یا مشکلات عصبی ایجاد شود. در برخی موارد، برای تسکین سریع درد و گرفتگی عضلات، از درمان‌هایی مانند آمپول‌های مخصوص استفاده می‌شود که می‌تواند اثر فوری در کاهش التهاب و آرام‌سازی عضلات داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روش‌های مختلف درمان اسپاسم عضلانی، از جمله استفاده از آمپول‌های درمانی پرداخته می‌شود.

علت اسپاسم عضلانی

علل مختلفی باعث اسپاسم عضلات می‌شوند. اگر پزشک نتواند علت آن را پیدا کند، گرفتگی از نوع ایدیوپاتیک است؛ اما در سایر موارد علت آن عبارت است از:

• افزایش سن: با افزایش سن و کاهش توده عضلانی، فشار روی عضلات بیشتر می‌شود.
• کم‌آبی بدن: کم آبی بدن به‌خصوص در فصل گرما و ازدست‌دادن مایعات بدن هنگام فعالیت باعث گرفتگی می‌شود.
• سطح پایین الکترولیت: پایین بودن سطح کلسیم یا پتاسیم در خون باعث گرفتگی می‌شود.
• فشار فیزیکی: فعالیت شدید یا استفاده زیاد از عضلات هنگام ورزش باعث بروز این مشکل می‌شود.
• بارداری: یکی از عوارض بارداری گرفتگی عضلات است. در زنان باردار به دلیل کاهش سطح الکترولیت‌ها و فشار روی اعصاب احتمال اسپاسم عضلانی عصبی وجود دارد.
• سفتی عضلات: عدم تحریک و کشش کافی باعث این مشکل می‌شود.

علائم اسپاسم عضلانی

به طور کلی گرفتگی‌های عضلانی می‌توانند با ایجاد ناراحتی و یا درد شدید برای فرد همراه باشند. عضله دچار این نوع عارضه ممکن است تا دارای گره عضلانی قابل مشاهده بوده و تغییر حالت آن به وضوح قابل مشاهده باشد. مدت زمان بعضی از اسپاسم‌های عضلانی چند ثانیه و برخی دیگر می‌تواند 15 دقیقه و یا بیشتر باشند.

از نشانه‌های کلی آن می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• ناراحتی شدید
• تورم و قرمزی روی سطح پوست
• ضعف عضلانی
• کشش عضلانی
• احساس سفت شدن عضلات زیر سطح پوست

اسپاسم عضلانی عصبی چیست؟

گرفتگی عصبی عضلات یک پدیده عصبی است. در این شرایط عضلات غیرارادی و ناگهانی دچار گرفتگی می‌شود. گرفتگی ممکن است در یک ماهیچه یا چند ماهیچه اتفاق بیفتد. معمولاً اسپاسم بین چند ثانیه تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. هرکدام از عضلات بدن ممکن است دچار گرفتگی عصبی شود؛ اما این عارضه بیشتر در ران پا، ساق پا، بازوها و شکم دیده می‌شود. گاهی این انقباضات بسیار دردناک بوده و در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کنند. زمانی که اعصاب کنترل‌کننده عضلات دچار اختلال می‌شوند، عملکرد آنها غیرطبیعی می‌شود. هرچه سیستم عصبی بیشتر تحت فشار باشد، گرفتگی عضلات شدیدتر است. در بیشتر مواقع اسپاسم عضلانی عصبی جدی نیست؛ اما گاهی ممکن است علت آن مشکلی در گردش خون یا بیماری زمینه‌ای مانند بیماری کبدی باشد.

انواع اسپاسم عضلانی

گرفتگی و اسپاسم های عضلانی با توجه به علل وقوع آن و تأثیری که بر روی عضلات و عملکرد آنها می گذارند، به چند دسته تقسیم بندی می شود:

1. گرفتگی واقعی: این نوع اسپاسم به علت تحریک بیش از حد عصب‌ها در عضلات رخ می‌دهد. عواملی مانند کم‌آبی بدن، کمبود مواد مغذی، فعالیت شدید یا آسیب‌دیدگی می‌توانند سبب بروز این گرفتگی‌ها شوند.
2. گرفتگی کزازی: این نوع اسپاسم به دلیل فعال شدن تمام سلول‌های عصبی رخ می‌دهد و در نتیجه کل بدن دچار گرفتگی می‌شود.
3. گرفتگی دیستونیک: در این نوع اسپاسم، عضلاتی که نقش خاصی در حرکت ندارند، دچار انقباض می‌شوند. این گرفتگی‌ها ممکن است در عضلات کوچک مانند پلک، فک یا حنجره ایجاد شوند.

برای درمان گرفتگی‌های عضلانی، تزریقات و داروهای خوراکی می‌توانند زمانی که گرفتگی‌ها شدید یا مزمن هستند، تسکین ایجاد کنند. شل‌کننده‌های عضلات مانند متوکاربامول (که در داروی Robax یافت می‌شود) می‌توانند شدت گرفتگی‌ها را کاهش دهند. برای مثال، Robax متوکاربامول را با ایبوپروفن، یک داروی ضد التهابی، ترکیب می‌کند و معمولاً برای تسکین گرفتگی‌ها بیشتر از پنج روز استفاده نمی‌شود. علاوه بر این، حفظ هیدراسیون بدن و متعادل نگه داشتن سطح الکترولیت‌ها از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها (مانند منیزیم) می‌تواند به پیشگیری از بازگشت گرفتگی‌ها کمک کند. این اطلاعات از Medical News Today و Verywell Health نقل شده است.

تشخیص اسپاسم عضلانی

برای بیمارانی که به طور مکرر دچار اسپاسم عضلانی می‌شوند و علت آن مشخص نیست، انجام آزمایش‌های خاصی ضروری است. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• آزمایش خون: برای بررسی سطح الکترولیت‌ها، کلسیم، پتاسیم و عملکرد کلیه‌ها.
• الکترومیوگرافی (EMG): برای شناسایی ناهنجاری‌های عصبی یا عضلانی.
• آنژیوگرافی و اولتراسوند: برای بررسی مشکلات عروقی که ممکن است بر گردش خون تأثیر بگذارند.

روشهای درمان اسپاسم عضلانی

درمان اسپاسم عضلانی بستگی به علت آن دارد. در صورت عدم وجود بیماری زمینه‌ای، درمان‌های خانگی مانند نوشیدن آب کافی و استراحت توصیه می‌شود. همچنین می‌توان از حرکات کششی برای کاهش اسپاسم استفاده کرد. در موارد شدیدتر، داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا شل‌کننده‌های عضلانی ممکن است تجویز شوند. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:

• ماساژ: ماساژ عضله دچار اسپاسم می‌تواند به تسکین درد و گرفتگی کمک کند.
• کمپرس سرد و گرم: استفاده از یخ برای کاهش التهاب و پد گرمایی برای کاهش درد مؤثر است.
• آبرسانی به بدن: نوشیدن آب کافی به‌ویژه در هوای گرم یا هنگام ورزش به پیشگیری از اسپاسم کمک می‌کند.
• ورزش‌های سبک: انجام ورزش‌های سبک مانند درجا زدن یا استفاده از دوچرخه ثابت می‌تواند به پیشگیری از اسپاسم عضلانی کمک کند.

آمپول برای گرفتگی عضلات

اسپاسم‌های عضلانی و دردهای ناشی از آن معمولاً با استفاده از شل‌کننده‌های عضلانی مانند متوکاربامول درمان می‌شوند. این دارو با سرکوب سیستم عصبی مرکزی، به تسکین موقت درد و کاهش گرفتگی عضلات کمک می‌کند. متوکاربامول، که معمولاً با نام تجاری Robaxin شناخته می‌شود، به‌ویژه در درمان اسپاسم‌های عضلانی و کنترل انقباضات عضلانی ناشی از بیماری‌هایی مانند کزاز استفاده می‌شود.

مکانیزم اثر متوکاربامول

متوکاربامول عمدتاً با مسدود کردن سیگنال‌های عصبی از ستون فقرات و سرکوب سیستم عصبی مرکزی عمل می‌کند. همچنین، این دارو ممکن است با مهار آنزیم استیل کولین استراز، که مسئول تجزیه انتقال‌دهنده عصبی استیل کولین است، مانع از فعال‌سازی عضلات شود. اگرچه این دارو به‌عنوان شل‌کننده عضلات شناخته می‌شود، اما به‌طور مستقیم بر انقباض عضلات تأثیر نمی‌گذارد. با این حال، متوکاربامول می‌تواند دوره مقاومت عضلات را افزایش دهد؛ یعنی مدت زمانی که عضلات شل شده و قادر به پاسخ به سیگنال‌های عصبی نیستند.

دوز و روش استفاده

برای درمان دردهای متوسط ناشی از گرفتگی‌های عضلانی در افراد بالای 18 سال، معمولاً دوز 1000 میلی‌گرم متوکاربامول به صورت تزریق عضلانی یا وریدی تجویز می‌شود. در مواردی که درد شدیدتر باشد یا پس از عمل جراحی، این دوز هر 8 ساعت یک بار تزریق می‌شود، اما نباید بیشتر از 3 روز ادامه یابد.

استفاده از تزریق آمپول متوکاربامول تحت نظر پزشک متخصص ضروری است تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود و بهترین نتایج درمانی حاصل گردد.

پیشگیری از اسپاسم عضلانی

شواهدی درخصوص تأثیر درمان‌ها برای جلوگیری از اسپاسم عضلانی وجود دارد. اگر از سلامت عمومی خود اطمینان دارید و گاهی اوقات دچار اسپاسم عضلات می‌شوید، کارشناسان روش‌های زیر را پیشنهاد می‌دهند:

1. آبرسانی به بدن
2. انجام حرکات کششی سبک قبل و بعد از ورزش
3. داشتن رژیم غذایی سالم
4. با توجه به یک تحقیق ساده بر دوندگان، استفاده از نوارهای کینزیوتیپ یا جوراب‌ های کامرپشن یا واریس می‌ تواند در جلوگیری از اسپاسم عضلانی در پاها کمک‌ کننده باشد.

---

آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول
تلفن : 88670088 - 021نظرات کاربران درباره این مطلب :اسماعیل صادقی [ 1402-08-20 ] با سلام گاهی اوقات اسپاسم کتف سمت چپ به طرف سر شانه باعث گرم شدن کتف و در نتیجه احساس فشار بر ناحیه سینه شده و باعث بی خوابی در هنگام استراحت میشوم لطفا راهنمایی کنید، قبلا به دکتر مراجعه کردم و با تجویز پماد و دارو رفع شده، اما تکرار ان نگرانی ایجاد می کند.

صهبا [ 1402-05-30 ] من بیشتر صبح ها توی ساق پام یه اسپاسمی ایجاد میشه برای ۱ دقیقه که نفسم از درد بند میاد و حتی بعضی وقتا از دردشه که بیدار میشم اون درد وحشتناکش که از بین میره یه درد بدی تا چند روز تو ساق پام میمونه که اصلا نمیتونم راه برم ورزش هم میکنم ولی نمیدونم این درد چیه

آزیتا رباطی [ 1401-12-22 ] با سلام مطلب خیلی خوبی بود.دیشب من با اسپاسم عضله ساق پابه آقای دکتر نقره کار مراجعه کردم مثل همیشه تشخیص خوبی دادند.و الحمدلله با تزریق و آمپول و انجام توصیه های ایشان بهتر شدم.من حدود ۸ سال پیش با درد کمر به ايشان مراجعه کردم. و ايشان بدون ام آر آی و عکس مشکل من رو تشخیص دادن و بمصرف داروهایی که ايشان تجویز کردند خوب شدم.تشخیص نوع درد و درمان ايشان عالیه.به هر کسی از دوستان هم که معرفی کردم بامن هم نظر بودند.باخیال راحت به تشخیص و داروهای تجویز شده توسط ايشان اعتماد کنید.

اگر سوال دارید اینجا بپرسیدکاربر : سلام خسته نباشید من کمر درد شدید دارم به صورتی که در یک نقطه از کمرم تقریبا ۵ انگشت کنار ستون فقرات دقیقا یک نقطه درد میکنه درد جوریه که انگار یکی با انگشت فشار میده این حالت بعد از نیم سساعت پیاده روی یا ۴،۵ ساعت فعالیت و پشت میز نشستن شروع میشه و شدت میگیره ام ار ای هم دادم کاملا سالم بود من رفلاکس معده داشتم که الان تقریبا درمان شده؟ میخواستم بدونم ربطی به معده داره؟ ممنونم ازتون
با درود و احترام اگر دردتان در ناحیه کمر می باشد معمولاً به معده ربطی ندارد چون با فعالیت زیاد میشود. دلیل درد تان میتواند اسپاسم های عضلانی و یا ساییدگی مفاصل بین مهره ای آن ناحیه باشد که اینها با معاینه از هم قابل احتراق هستند

نام :
تلفن ( اختیاری ) :
ایمیل ( اختیاری ) :
متن پیـام :
انتخاب فایل ( اختیاری ) :