بیماری تخریب دیسک چیست و چه علائمی دارد؟

دیسکهای ستون فقرات به عنوان بالشتک و ضربه گیر بین مهره ها عمل می‌کند. هر دیسک شبیه یک دونات است که هسته ژله ‌ای دارد. تخریب دیسک باعث می‌شود احتمال پارگی و بیرون زدن دیسک افزایش پیدا کند که این وضعیت منجر به درد منطقه ‌ای یا تیر کشنده می‌شود. درد سیاتیک ممکن است حاصل بیرون زدگی دیسک و تحت فشار قرار گرفتن عصب‌ های پایین کمر باشد.

ساختار ستون فقرات چگونه است؟

مهره ها قطعات استخوانی هستند که ساختار ستون فقرات را شکل میدهند. بین مهره ها، دیسک‌ها قرار دارند. رباطها در پیرامون ستون فقرات و دیسک‌ها واقع شده ‌اند. ستون فقرات هفت مهره در گردن، 12 مهر در میانه کمر و پنج مهره در پایین کمر (لامبار) دارد. علاوه بر این در میانه باسن در زیر مهره پنجم کمری، پنج مهره خاجی قرار دارد که معمولاً به عنوان استخوان خاجی جوش خورده و پس از آن دنبالچه قرار می‌گیرد.

ستوان فقرات به شکلی طراحی شده است که مهره ها در یک ردیف بر روی هم چیده شده اند و ساختاری با قابلیت حرکت ایجاد میکنند. همچنین ستون فقرات از طناب نخاعی محافظت می‌کند. طناب نخاعی بافت‌های عصبی هستند که از مغز به ستون فقرات میروند. هر مهره یک قوس استخوانی در پشت طناب نخاعی دارد که از بافتهای عصبی طناب نخاعی محافظت می نماید. همچنین مهره ها بدنه استخوانی مستحکمی در جلوی طناب نخاعی دارند که پلاتفرم مناسبی برای تحمل وزن ایجاد می‌کند.

دیسک‌ها در واقع پدهایی هستند که به عنوان بالشتک و ضربه ‌گیر بین بدنه هر مهره عمل می‌کنند تا تاثیر حرکت و فشار در ستون مهره ها را به حداقل برسانند. هر دیسک ساختار حلقوی دارد که در مرکز آن بافت‌های نرم ژله ای مانند قرار دارد که توسط دیواری حلقوی سختی محافظت و احاطه می‌شود. در صورت جراحت یا تخریب دیسک، این دیواره پاره شده و بخش نرم داخلی بیرون میزند و بافت عصبی مجاور را تحریک می‌ کند. رباطها بافت‌ های نرم و رشته ای محکمی هستند که استخوان‌ ها را محکم به یکدیگر وصل می‌ کند. رباطها مهره ها را به یکدیگر وصل کرده و دیسک‌ها را احاطه می‌کنند. هنگامی که در اثر تخریب دیسک، رباط صدمه ببیند درد منطقه ‌ای در این ناحیه ایجاد می‌ شود.

بیماری تخریب دیسک چیست؟

با افزایش سن محتوای آب و پروتئین غضروف‌ های بدن تغییر می‌کند. نتیجه این تغییر ضعیف، شکننده و نازک شدن غضروف‌ ها است. از آنجایی‌ که بخشی از ساختار دیسک‌ ها و مفاصل را غضروف تشکیل می‌ دهد، این نواحی به مرور زمان دچار استهلاک و ساییدگی می‌شوند و فرآیند تخریب را در پیش می‌ گیرند. تخریب تدریجی دیسک بین مهره ها به عنوان بیماری تخریب دیسک یا بیماری دژنراتیو دیسک شناخته می‌شود. به استهلاک غضروف فاست و تغییرات استخوانی مفصل مجاور، بیماری تخریبی مفصل فاست یا آرتروز استخوانی ستون فقرات گفته می‌شود.

صدمات و جراحاتی که به ستون فقرات وارد می‌شود می‌تواند باعث بیماری تخریب کننده دیسک شود.
در پزشکی، به تخریب فضای دیسک و محتوای آن، اسپوندیلوز گفته می‌شود. اسپوندیلوز را میتوان در عکس اشعه ایکس یا ام آر آی ستون فقرات به صورت باریک شدن فضای دیسک بین مهره های مجاور هم شناسایی کرد.

علائم بیماری تخریب دیسک چیست؟

تخریب بافت دیسک می‌تواند زمینه را برای ایجاد فتق دیسک فراهم کند و منجر به درد موضعی در ناحیه آسیب‌دیده شود. تخریب دیسک ممکن است در هر یک از مهره‌های ستون فقرات رخ دهد:

• اگر تخریب دیسک در ناحیه گردن ایجاد شود، به آن بیماری دیسک گردن گفته می‌شود.
• اگر در بخش میانی کمر اتفاق بیفتد، آن را بیماری دیسک توراسیک می‌نامند.
• در صورتی که تخریب دیسک در ناحیه کمری رخ دهد، منجر به درد پایین کمر شده و ممکن است باعث تحریک اعصاب ستون فقرات شود. در این حالت درد به پاها انتشار می‌یابد که به عنوان سیاتیک یا درد سیاتیکی شناخته می‌شود.

تشخیص به‌موقع و درمان مؤثر تخریب دیسک نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری دارد. در صورت بروز علائم، مراجعه به یک کلینیک درد در تهران می‌تواند در انتخاب بهترین روش درمانی و جلوگیری از عوارض بعدی مؤثر باشد.

تخریب دیسک پایین کمر باعث درد منطقه ‌ای در پایین کمر می‌شود که در افراد سالمند بیشتر شایع است. آرتروز دژنراتیو مفصل فاست که گاهی از موارد در عکس اشعه ایکس شناسایی می‌شود، می‌تواند عامل درد منطقه ‌ای پایین کمر باشد. درد حاصل از تخریب دیسک یا بیماری مفصلی ستون فقرات معمولاً با درمان‌های محافظه کارانه مانند کمپرس سرد و گرم متناوب، استراحت، ورزش‌های توان‌بخشی و داروهایی برای کنترل درد ، گرفتگی عضله و التهاب درمان می‌شود.