هر آنچه بایستی در مورد سلول درمانی دیسک کمر بدانید

سلول درمانی دیسک کمر یکی از روش‌ های نوین پزشکی است که از سلول‌ های بنیادی برای ترمیم بافت‌ های آسیب‌ دیده دیسک‌ های کمر استفاده می‌ کند. سلول‌ های بنیادی توانایی تمایز به انواع مختلف سلول‌ های بدن را دارند و می‌توانند به ترمیم بافت‌های آسیب‌ دیده کمک کنند. در درمان دیسک کمر، این سلول‌ ها به ناحیه آسیب‌ دیده تزریق می‌ شوند تا فرآیند های ترمیمی را تحریک کرده و به کاهش درد و بهبود عملکرد دیسک کمک کنند. این روش غیرجراحی، به‌ ویژه برای افرادی که از درد مزمن کمر یا مشکلات دیسک رنج می‌ برند، گزینه‌ ای مناسب است. در این مقاله، به بررسی نحوه عملکرد سلول درمانی دیسک کمر، مزایا، معایب و پیشرفت‌ های اخیر در این زمینه پرداخته می‌ شود تا شما اطلاعات کاملی در این خصوص به دست آورید.

درمان دیسک کمر با سلول‌ درمانی

سلول‌ درمانی به استفاده از سلول‌ ها برای ترمیم یا جایگزینی بافت‌ ها و اندام‌ های آسیب‌ دیده اشاره دارد و یکی از حیطه‌ های نوید بخش درمان‌ های نوین پزشکی است. انواع سلول‌ های بنیادی، از جمله سلول‌ های بنیادی مزانشیمی (MSCs) و پلاکتی، به‌ دلیل توانایی بالایشان در تمایز به انواع مختلف سلول‌ های تخصصی و ترشح فاکتورهای رشد، به‌ طور گسترده‌ ای در این زمینه مورد استفاده قرار می‌ گیرند. تزریق سلول بنیادی برای دیسک کمر روشی است که می تواند به بازسازی بافت دیسک و بهبود عملکرد آن کمک کند. آنها با ترشح عوامل تغذیه‌ ای و ضدالتهابی و تحریک رشد بافت‌ های جدید، می‌ توانند در کاهش درد و بازیابی عملکرد طبیعی دیسک تأثیرگذار باشند. این رویکرد درمانی نشان داده است که می‌ تواند به‌ طور موثری فرایند های تخریبی در دیسک‌ های بین‌ مهره‌ای را متوقف کرده و حتی معکوس کند، که می‌ تواند برای بیمارانی که از درد مزمن کمر رنج می‌ برند، امید بخش باشد.

مزایای سلول‌ درمانی دیسک کمر

مزایای سلول‌ درمانی دیسک کمر شامل موارد زیر است:

• روش غیرتهاجمی و بدون نیاز به بیهوشی عمومی
• درد و ناراحتی کمتر برای بیمار
• عوارض و خطرات کمتر نسبت به جراحی
• زمان بازتوانی و نقاهت کوتاه تر
• عدم نیاز به برداشتن بخشی از دیسک
• امکان بازسازی و ترمیم دیسک آسیب دیده از طریق سلول های بنیادی

روند انجام سلول‌ درمانی برای دیسک کمر

مراحل مختلف سلول‌ درمانی شامل فرآیندهای دقیق و مرحله به مرحله‌ ای است که به منظور اطمینان از ایمنی و اثربخشی درمان انجام می‌ شوند. این مراحل به شرح زیر است:

• استخراج سلول‌ ها: این مرحله با جمع‌ آوری نمونه‌ ای از خون یا مغز استخوان بیمار آغاز می‌ شود. در صورت استفاده از سلول‌ های بنیادی مزانشیمی، مغز استخوان معمولاً منبع مناسبی است. این فرایند تحت بی‌ حسی موضعی انجام می‌ شود تا درد و ناراحتی بیمار به حداقل رسد.
• آماده‌ سازی سلول‌ ها: پس از جمع‌ آوری، سلول‌ ها در یک آزمایشگاه تخصصی تحت فرآیندهایی قرار می‌ گیرند که ممکن است شامل جداسازی، تکثیر و گاهی اوقات اصلاح ژنتیکی آن‌ ها باشد تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند. این مرحله به دقت بالایی نیاز دارد تا سلول‌ ها فاقد هر گونه آلودگی باشند و آماده‌ ی تزریق شوند.
• تزریق سلول‌ ها به ناحیه دیسک کمر: عملیات تزریق با استفاده از هدایت تصویربرداری (مانند فلوروسکوپی یا سی‌ تی‌ اسکن) برای اطمینان از قرارگیری دقیق سلول‌ ها در ناحیه آسیب‌ دیده انجام می‌ شود. این مرحله ممکن است تحت بی‌ حسی موضعی یا حتی بیهوشی عمومی انجام شود، بسته به میزان پیچیدگی و نیازهای بیمار.
• آماده‌ سازی بیمار قبل از درمان: قبل از انجام سلول‌ درمانی، بیمار نیاز به انجام برخی آزمایش‌ ها و ارزیابی‌ ها دارد تا سلامت عمومی و مشخصات دقیق ناحیه آسیب‌ دیده بررسی شود. بیمار باید در روز تزریق نیز ناشتا باشد و از مصرف برخی داروها خودداری کند که ممکن است با فرایند درمان تداخلی داشته باشند.
• مراقبت‌ های پس از درمان: بعد از فرآیند تزریق، بیمار نیاز به استراحت دارد و ممکن است توصیه شود که فعالیت‌ های فیزیکی خود را برای مدت زمان مشخصی محدود کند. پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل درد و التهاب تجویز کند و برنامه فیزیوتراپی خاصی برای تسریع در بهبود و بازگشت به فعالیت‌ های عادی روزمره ارائه دهد.

عوارض سلول‌ درمانی برای دیسک کمر

سلول‌ درمانی، هرچند به عنوان یکی از روش‌ های پیشرفته و نوید بخش برای درمان مشکلاتی مانند دیسک کمر مطرح است؛ ولی ممکن است با برخی عوارض و خطرات همراه باشد. مهم‌ ترین این عوارض شامل موارد زیر است:

• عفونت: هر گونه عمل تزریقی به بدن می‌ تواند خطر عفونت را به همراه داشته باشد. در فرآیند سلول‌ درمانی، اگر محیط‌ های آزمایشگاهی به درستی استریل نشود یا ابزارها و روش‌ های استفاده‌ شده به اندازه کافی بهداشتی نباشند، خطر انتقال میکروارگانیسم‌ ها به داخل بدن و ایجاد عفونت وجود دارد. برای کاهش این خطر، رعایت شدید پروتکل‌ های بهداشتی و استریلیزاسیون ضروری است.
• التهاب: واکنش التهابی می‌ت واند به‌ دلیل خود فرآیند تزریق یا به عنوان پاسخ طبیعی بدن به ورود سلول‌ های جدید رخ دهد. این التهاب معمولاً موقتی است و با استفاده از داروهای ضدالتهابی کنترل می‌ شود؛ اما در برخی موارد ممکن است باعث ناراحتی بیشتری برای بیمار شود.
• واکنش‌ های ایمنی: اگرچه سلول‌ های بنیادی معمولاً از بدن خود بیمار استخراج می‌ شوند تا واکنش‌ های ایمنی کاهش یابد؛ اما در مواردی که از سلول‌ های دهنده استفاده می‌ شود، خطر واکنش‌ های ایمنی و رد سلولی افزایش می‌ یابد. حتی در صورت استفاده از سلول‌ های خود بیمار، سیستم ایمنی ممکن است به‌ طور غیرمنتظره‌ای به سلول‌ های تزریق‌ شده واکنش نشان دهد. این خطرات با بررسی دقیق و انتخاب مناسب منبع سلولی و روش‌ های آماده‌ سازی کاهش می‌ یابد.

سلول‌های بنیادی مورد استفاده در درمان دیسک کمر

سلول‌ های بنیادی به انواع مختلفی تقسیم می‌ شوند و هر کدام از ویژگی‌ های خاصی برخوردارند که آنها را برای کاربردهای خاص، از جمله بازسازی دیسک کمر مناسب می‌ کند. در ادامه به بررسی دو نوع مهم از سلول‌ های بنیادی که سلول‌ های بنیادی مزانشیمی و سلول‌ های بنیادی جنینی هستند می پردازیم:

سلول‌ های بنیادی مزانشیمی (MSCs)

• این سلول‌ها معمولاً از مغز استخوان، بافت چربی، بافت بند ناف و یا حتی خون پریفرال جمع‌ آوری می‌ شوند و توانایی تمایز به انواع مختلف سلول‌ های بافت‌ های استخوانی، غضروفی و چربی را دارند.
• این سلول‌ها فاکتورهای رشد و سیتوکین‌ های متعددی ترشح می‌ کنند که به بهبود و بازسازی بافت‌ ها کمک می‌کنند.
• قادر به تعدیل پاسخ ایمنی و کاهش التهاب در ناحیه آسیب‌ دیده هستند، که این ویژگی می‌ تواند به کاهش درد و التهاب در دیسک‌ های آسیب‌ دیده کمک کند.
• به دلیل توانایی در تمایز به سلول‌ های مشابه سلول‌ های تشکیل‌ دهنده دیسک، این سلول ها در بازسازی و ترمیم دیسک بین‌ مهره‌ای مفید هستند. همچنین با خاصیت ضدالتهابی خود، به کاهش التهاب در ناحیه کمری کمک می‌ کنند.

سلول‌های بنیادی جنینی

• این سلول‌ ها از جنین‌ های مراحل ابتدایی رشد گرفته می‌ شوند که توانایی تمایز به تمامی انواع سلول‌ های بدن را دارند، که به آنها ویژگی پلوری‌ پوتنت القا می‌ کند. این سلول‌ ها به صورت نامحدود در شرایط آزمایشگاهی قابل تکثیر هستند.
• سلول‌های بنیادی جنینی می‌ توانند به طور مستقیم به سلول‌ های دیسک تمایز پیدا کرده و به ترمیم ماتریس خارج سلولی دیسک کمک کنند. این ترمیم ممکن است به بازگشت خاصیت ارتجاعی و عملکرد دیسک بین‌ مهره‌ای منجر شود.
• عوامل ترشح ‌شده توسط این سلول‌ ها می‌تواند به کاهش التهاب مزمن و درد مرتبط با تخریب دیسک کمک کند.

میزان موفقیت درمان دیسک کمر با سلول بنیادی

• تحقیقات و مطالعات مختلفی در زمینه درمان دیسک کمر با سلول بنیادی انجام شده است. این مطالعات به بررسی تأثیر سلول‌ های بنیادی بر بازسازی و بهبود عملکرد دیسک‌ های بین‌ مهره‌ای و کاهش علائم مرتبط با دیسک کمر می‌ پردازند. بسیاری از کارآزمایی‌ های بالینی به بررسی اثرات سلول‌ درمانی با استفاده از سلول‌ های بنیادی مزانشیمی (MSCs) بر بیماران مبتلا به دیسک کمر پرداخته‌ اند. تحقیقات نشان داده‌ اند که درمان با سلول‌ های بنیادی می‌ تواند به افزایش ارتفاع دیسک و بهبود بافت داخلی دیسک‌ های بین‌ مهره‌ای کمک کند. با استفاده از تکنیک‌ های تصویربرداری مانند MRI، بهبود در کیفیت دیسک و اندازه آن مشاهده شده است. بسیاری از بیماران از کاهش قابل توجه درد در ناحیه کمر و پاها گزارش داده‌ اند. در برخی از مطالعات، بیماران تا 70-80 درصد کاهش در نمره درد خود را تجربه کرده‌اند. همچنین بهبود قابل ملاحظه‌ ای در توانایی حرکتی و کیفیت زندگی بیماران پس از درمان دیده شده است.
• مطالعات مختلف عموماً موفقیت این روش را بالای 50-70 درصد گزارش کرده‌اند، به ویژه در بیمارانی که به درمان‌ های سنتی پاسخ نداده‌اند.

علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌ اند که سلول درمانی برای بیماران مبتلا به بیماری دژنراتیو دیسک نیز می‌ تواند مؤثر باشد و با کاهش التهاب و تحریک بازسازی ماتریکس دیسک، بهبود قابل توجهی در درد و عملکرد این بیماران ایجاد کند.

مراقبت‌های پس از سلول‌ درمانی برای دیسک کمر

پس از انجام سلول درمانی برای درد دیسک کمر، رعایت مراقبت ها و توصیه های پس از درمان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا نقش مهمی در دستیابی به بهترین نتیجه و کاهش احتمال بروز عوارض جانبی ایفا می کند. در ادامه به مهم ترین نکات در این زمینه اشاره می شود.

محدودیت‌ های حرکتی

• معمولاً به بیماران توصیه می‌ شود که در روزهای اولیه پس از درمان استراحت کنند. فعالیت‌ های سنگین و حرکات ناگهانی باید اجتناب شود.
• محدودیت در حرکات خم شدن به جلو و چرخش به مدت چند هفته معمولاً توصیه می‌شود تا از آسیب بیشتر به ناحیه دیسک جلوگیری شود.
• باید از نشستن طولانی‌ مدت بر روی صندلی‌ های سفت خودداری کنید. در صورت نیاز به نشستن، بهتر است از پشتی‌ ها و حرکات کششی استفاده کنید.

ورزش‌ های توصیه شده

• فعالیت‌ های سبک مثل پیاده‌ روی به آرامی می‌ تواند به بهبود گردش خون و کاهش درد کمک کند. شروع با مدت زمان کوتاه و افزایش تدریجی زمان پیاده‌ روی می‌تواند مناسب باشد.
• تمرینات کششی ملایم می‌ توانند به بهبود انعطاف‌ پذیری و کاهش تنش در ناحیه کمر کمک کنند. تمریناتی مانند کشش‌ های ملایم کمر و پاها توصیه می‌ شود.
• بعد از چند هفته و با مشورت پزشک، می‌ توان به تدریج به تمرینات تقویتی مانند تقویت عضلات شکمی و کمر نیز پرداخت.

برنامه‌ های توانبخشی

• شرکت در جلسات فیزیوتراپی زیر نظر متخصص می‌تواند به تسریع روند بهبودی و تقویت عضلات ناحیه کمر کمک کند. فیزیوتراپی می‌ تواند شامل تکنیک‌ های دستی، الکتروتراپی و برنامه‌ های ورزشی باشد.
• پس از ارزیابی توانایی‌ های حرکتی، ممکن است متخصص فیزیوتراپی یک برنامه تمرینی مشخص و امن برای بیمار طراحی کند.

مراقبت‌ های روزمره

• پس از درمان، استفاده از یخ به مدت 15-20 دقیقه برای کاهش التهاب و درد می‌تواند موثر باشد. بعد از چند روز، ممکن است استفاده از گرما مفید باشد.
• در صورتی که اضافه‌ وزن دارید، کاهش وزن به کاهش بار بر روی دیسک‌ ها و تسهیل روند بهبودی کمک می‌ کند.
• مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D می‌ تواند به سلامت استخوان‌ ها و دیسک‌ ها کمک کند.

نظارت بر علائم و وضعیت سلامت

• بیماران باید به دقت علائم خود را نظارت کنند و در صورت بروز هر گونه درد غیرعادی یا تشدید علائم، با پزشک خود تماس بگیرند.
• جلسات پیگیری منظم با پزشک معالج برای بررسی روند بهبودی و ارزیابی اثر درمان ضروری است.

هزینه تزریق سلول بنیادی به کمر

هزینه سلول درمانی کمر بسیار متغیر است. این هزینه به عوامل مختلفی مانند نوع سلول‌ های بنیادی، محل درمان و تجربه پزشک بستگی دارد.

جمع بندی درمان دیسک کمر با سلول های بنیادی

درمان دیسک کمر با سلول های بنیادی یک روش نوین و کم‌تهاجمی است که با تکیه بر توانایی بازسازی سلول‌های بنیادی، می‌تواند به کاهش درد و ترمیم بافت دیسک کمک کند. این روش فرصت ترمیم طبیعی دیسک را فراهم می‌آورد و بدون نیاز به جراحی، گزینه‌ای امیدبخش برای بیماران محسوب می‌شود. البته نتایج بهتر زمانی حاصل می‌شود که این درمان زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. آینده سلول‌ درمانی نویدبخش بوده و با پیشرفت‌های بیشتر، اثربخشی آن افزایش خواهد یافت.
در کنار بررسی این روش، بسیاری از بیماران می‌پرسند: فرق دیسک کمر با سیاتیک چیست و چگونه می‌توان این دو مشکل را از هم تشخیص داد؟ [برای دانستن بیشتر کلیک کنید].